Şekspir, Sonnet 16

Ama, qansız zaman divi ilə vuruşmaqçün

Nədən seçmirsən daha etkin bir yol?

Nədən bərkitmirsən sipəri, zaman saatın boşaldıqca,

Və qorumursan özünü-

Qısır şeirimdən daha olumlu aracla?

Hələ də ömrünün bahar buludu islaq,

Nə qədər torpaq var suyuna susuz və gül tumuna ac,

Və necədə sənə güllər bəslər ürəkdən,

Rəsmindən də sənə çox bənzəyən bir nəsli.

Çay çağladıqca çay,
Öz damcından qopan çay səni uzaqlara çəkər,

Zaman fırçasından və cılız qələmimdən də uzaqlara.

Sonsuz həyat sürərsənsə, 
Nə içindəki dəyər sürər, nə dışında gözəllik.

Qazan özünü sonsuzatək, bir qadına buraxmaqla

Və çək qələminlə lövhəsinə öz rəsmini birbaşa...

But wherefore do not you a mightier way
Make war upon this bloody tyrant, Time?
And fortify your self in your decay
With means more blessed than my barren rhyme?
Now stand you on the top of happy hours,
And many maiden gardens, yet unset,
With virtuous wish would bear you living flowers,
Much liker than your painted counterfeit:
So should the lines of life that life repair,
Which this, Time's pencil, or my pupil pen,
Neither in inward worth nor outward fair,
Can make you live your self in eyes of men.
   To give away yourself, keeps yourself still,
   And you must live, drawn by your own sweet skill.

Şekspir, 15-ci Sonnet

Baxanda, Gözüm önündə gəlişib, böyüyən hər şey, Necə də gözəlliyin zirvəsinə qalxıb da, az sonra enir.... Görüntüdən başqa nədir bu geniş səhnə? Və gizlicə, alınlar yazan ulduzlar. İnsanın gəzəgənlər kimi artmasını görüb, Eyni göyün- Onu bir an itələyib, sonra geri dartdığını. Sünbüllərin ən yaşıl, Ən uzun çağında solduğunu, Və görürkən unudulduğunu o qürurlu üzlərin. O zaman, Bu sona erəsi səhnəni düşünüb, Gözümün önünə gəlir sonsuz gözəlliyin. Və solduran zamanla aşınmanın birliyi, Necə qır gecəyə çevirmək istərlər qızıl gününü. Sənə vurulduğumdandır zamanla vuruşduğum, O, zərrə-zərrə dağırtdığı gözəlliyini, Mən yenidən yaratdım şeirlə birər-birər...

وقتی نظر می کنم به آنچه که می بالد

و به کمال می رسد،

ولی تنها تا چندی می پاید،

به این صحنه فراخ می نگرم که چیزی جز نمایش نیست

جایی که بر فراز آن ستارگان

پنهانی سرنوشت را رقم می زنند

و می بینم به چشم جان که مردم چون سیارگان فزونی می یابند

و متوقف می شوند در همان آسمانی که برانگیخته شدند

و درست زمانی خشک می شود بوته های سنبل

که در اوج نشو و کمال زیبایی است

و چه زود از خاطره ها محو می شوند

آندم زیبایی بی مثال تو را مجسم می کنم

و عشوه ها در این صحنه ناپایدار

و همدستی فرسایش و زمان که بر علیه اش دسسیه کره اند

که چهره خورشیدگون تو را به گونه های قیرفام شب مبدل کنند

آندم، با تمام وجود می کوشم

-بخاطر عشق تو-

که آنچه زمان از تو می رباید

در شعرم بازآفرینی کنم...

دالغا خاتین اوغلو

When I consider every thing that grows
Holds in perfection but a little moment,
That this huge stage presenteth nought but shows
Whereon the stars in secret influence comment;
When I perceive that men as plants increase,
Cheered and checked even by the self-same sky,
Vaunt in their youthful sap, at height decrease,
And wear their brave state out of memory;
Then the conceit of this inconstant stay
Sets you most rich in youth before my sight,
Where wasteful Time debateth with decay
To change your day of youth to sullied night,
   And all in war with Time for love of you,
   As he takes from you, I engraft you new.

Şekspir, Sonnet 14

Ulduzbiliyim var düşündüyüm qədər,

Ama çeşitli bir bilgi, tam başqa.

Sezgimi ulduzlardan almam,

Bəxtinin qarasını, ağını göstərəməm,

Nə də sezəməm vəbanı,

Quraqlığı və fəsillərin gəlişin,

Və nə də çözəməm ulduzlardan birər-birər

Alnına yazılmış ıldırım, yağış-qar payını.

Şahzadələrə önər verəməm anı gəlincə,

Göylərdən oxuyaraq alınyazıların.

Oysa gözlərindən gəlir ulduzbiliyim gülüm,

Və gözlərinə baxıb doğrunu sezmə bacarığım,

Yoza bilərəm üzündəki iki sabit ulduzdan:

Tükənəsi gözəlliyindən ayrılmaz əbədi ruh-

Üzünü nəsillərlə anımsadacaq körpən varsa.

Ama, deyilsə,

Sonsuzluğunun sonu kəsin:

Gözəlliyinlə birlikdə ölür ruhun.

Not from the stars do I my judgement pluck;
And yet methinks I have Astronomy,
But not to tell of good or evil luck,
Of plagues, of dearths, or seasons' quality;
Nor can I fortune to brief minutes tell,
Pointing to each his thunder, rain and wind,
Or say with princes if it shall go well
By oft predict that I in heaven find:
But from thine eyes my knowledge I derive,
And, constant stars, in them I read such art
As truth and beauty shall together thrive,
If from thyself, to store thou wouldst convert; 
   Or else of thee this I prognosticate:
   Thy end is truth's and beauty's doom and date.

Şekspir, 13-cü Sonnet

Özünün olsun istərdim ruhun,

Ama əbədi ruh,

Sən ölüncə çəkib, gedər.

Böylə bir sona dərhal hazırlaşmalı,

Məni dinlərsən,

Bir körpəyə bağışlamalı,

Soldurmadan o dadlı gözəlliyi.

Belə qorunur və ödənilir gözəllik borcu.

Sonsuz deyilsənsə, gözəlliyinə son yox.

Axı kim dağılmağa buraxar,

Ölümün əbədi soyuqluğuna,

Və qışın ət ürpədən yellərinə,

Ailə qurmaqla qorunan evi?

Ah, laqeyd gülüm, 

Burax bir körpə də sənindək,

Atam var- deyə, səslənsin.

O that you were yourself! But, love, you are

No longer yours than you yourself here live.

Against this coming end you should prepare,

And your sweet semblance to some other give.

So should that beauty which you hold in lease

Find no determination; then you were

Yourself again after yourself’s decease,

When your sweet issue your sweet form should bear.

Who lets so fair a house fall to decay,

Which husbandry in honor might uphold

Against the stormy gusts of winter’s day

And barren rage of death’s eternal cold?

  O, none but unthrifts, dear my love you know,

  You had a father; let your son say so.

Şekspir, Sonnet 11

Ömür saatının qumu, 
Hansı sürətlə boşalırsa,

Eyni hızla dolur,

Başı üstə durduğun körpənin ömür camına.
Hilal olduqca boyun, 
Bütövləşir ayüzlü yavrun.

O zaman, qocaldığın an, 
Özününkü saya bilərsən əlbət,

Gəncliyində yaratdığın körpənin yaşın.

Burada usluluq var, gözəllik və artım,

Bunsuz axmaqlıq, qocalıq və soyuq zaval.

Sonu çatardı dünyanın, 

Hamı sonsuzluğu düşünsəydi sənin tək,

Və altmış il sürərdi tarixin yaşı.

Burax qısır qalsın miskin, kobud çirkinlər.

Ama həyatın payı gözəllərə daha bol,

Həyat gül kimi ovuc açır,
Parlar günəş görüncə.

Gözəllik möhrüsən təbiətin, 
Örnək kimi yonmuş,

Yaralt öz bənzərini, yeyilib, tükənmədən...

As fast as thou shalt wane, so fast thou grow’st

In one of thine, from that which thou departest;

And that fresh blood which youngly thou bestow’st

Thou mayst call thine when thou from youth convertest.

Herein lives wisdom, beauty, and increase;

Without this, folly, age, and cold decay.

If all were minded so, the times should cease,

And threescore year would make the world away.

Let those whom nature hath not made for store,

Harsh, featureless, and rude, barrenly perish.

Look whom she best endowed, she gave the more,

Which bounteous gift thou shouldst in bounty cherish.

  She carved thee for her seal, and meant thereby

  Thou shouldst print more, not let that copy die.

Şekspir, 10-cu Sonnet

Azacıq vicdanın varsa,
Kimsəni ürəyinə almadığını boynuna al,
Yəni öngörənliyin bu qədər qısa.

Tutalım, sevənlərin çox bəlkə,
Ama, kimsəni sevmədiyin kəsin!

Öylə ölümcül öfkələr sarımış səni,
Özünə də qəsd edə bilərsən əlbət!

Bax,
Ən böyük arzun olmalıydı yenidən qurmağı
-uçurmağa can atdığın bu gözəl ev-.

Sənə baxışım dəyişilsin deyə,
Dəyiş tanrı xətrinə, sən dəyiş.

Sevgi dururkən, gözəllik nifrətəmi yuva olmalı?
Görkəmincə olsun davranışın, mehriban və sıcaq,
Ən azı özünə qarşı bir az yumşaq,

Bir körpən olsun sənə bənzər,
Nə fərq edər,
Səndə yaşasın bu gözəllik, yoxsa səninkində?

For shame deny that thou bear’st love to any,

Who for thyself art so unprovident.

Grant if thou wilt, thou art belov’d of many,

But that thou none lov’st is most evident;

For thou art so possessed with murd'rous hate

That ‘gainst thyself thou stick’st not to conspire,

Seeking that beauteous roof to ruinate

Which to repair should be thy chief desire.

O change thy thought, that I may change my mind.

Shall hate be fairer lodged than gentle love?

Be as thy presence is, gracious and kind,

Or to thyself at least kind-hearted prove.

  Make thee another self for love of me,

  That beauty still may live in thine or thee.

Şekspir, 9-cu Sonnet

Ölümünə göz yaşı tökəcək bir duldanmı qorxdun?
Bununçünmü təkbaşına ömür sürdün?
Ama, sonsuz ölürsənsə,
Dünyanın özü sızlar dul buraxılmış kimi,
Arxanca bir döl buraxmadığınçün,
Bir dul kimi sızlayar dünya büsbütün.

Körpəsinin üzündə anımsayar,
Ölmüş ərinin üzünü bir qadın.

Dünyanın sağ cibindən sol cibinə gedir,
Yox olmur heç zaman-
Sənin itirdiyin, sovurduqların,
Ama əbədidir gözəllik itgisi,
Paslanıb-çürüyür xərclənməyən pul.

Axı necə başqasını düşünür,
Ve necə dul acısı çəkə bilər ki,
Özünə qarşı bunca acımasız olan?



Is it for fear to wet a widow’s eye
That thou consum’st thyself in single life?
Ah, if thou issueless shalt hap to die,
The world will wail thee like a makeless wife;
The world will be thy widow and still weep,
That thou no form of thee hast left behind,
When every private widow well may keep,
By children’s eyes, her husband’s shape in mind.
Look what an unthrift in the world doth spend
Shifts but his place, for still the world enjoys it;
But beauty’s waste hath in the world an end,
And kept unused, the user so destroys it.
  No love toward others in that bosom sits
  That on himself such murd'rous shame commits.

Şekspir, 8-ci Sonnet

Dinləmək, dinlənməkçündürsə* musiqi,

Nədəndir nəğmən bunca həzin?

Həzz həzzə dönük və ləzzət ləzzətə yönəlikdirsə,

Nədir sevinc verməyən bir şeyə sevgin?

Yoxsa ağrıdanmı həzz alırsan yalnlız?

Nasaz sazındandır, 
Qulağını incidirsə əgər,

Çeşitli, ama eyni pərdədə çalınan,

Təbiətin bəslədiyi harmonik səslər.

Ah zavallı abdal, burada bircə sən lal.

Bax, necə də birləşir kəsilmiş neylər,
Eyni səsləri ilə.

Bir orkestradır ailə: 
Ata, körpə və mutlu ana,

Sankı bir səsdir, bir pərdə, eyni not,

Qulağına pıçıldayır səssizcə:

Sonsuzluğun sonu yox...

*Dinclik, Ruh istirahəti

Music to hear, why hear'st thou music sadly?
Sweets with sweets war not, joy delights in joy:
Why lov'st thou that which thou receiv'st not gladly,
Or else receiv'st with pleasure thine annoy?
If the true concord of well-tuned sounds,
By unions married, do offend thine ear,
They do but sweetly chide thee, who confounds
In singleness the parts that thou shouldst bear. 
Mark how one string, sweet husband to another,
Strikes each in each by mutual ordering;
Resembling sire and child and happy mother,
Who, all in one, one pleasing note do sing:
   Whose speechless song being many, seeming one,
   Sings this to thee: 'Thou single wilt prove none.'

Şekspir, 12-ci Sonnet

Zamanın ötdüyünü söyləyən saatı dinlərkən,

Görürkən zil qaranlığa batmış parlar günəşi,

Və ap-ağ olmuş qara saçları,

Baxırkən soluk, solğun bənövşəyə,

Və çılpaq görüncə,

- Keçən yay, sürülərə çətir açdığı budaqların-

O qocaman ağacı,

Və boz püsgülləri arabaya yüklənincə,

Həyat dolu yam-yaşıl sünbüllər.

O zaman daha çox quşqulanır ürəyim,

Sonsuz gözəlliyinin sonsuzluğuna.

Yerimək istəməzsənsə,

Sürüyər səni zamanın tükədici əlləri.

Dizə çökür zaman önündə gözəllik, dadlılıq ,

Və bir tumun göyərdiyi hızla solur güllər.

Hansı qalxan qoruyar səni zaman dəryazından,

Boş yerini dolduracaq körpəndən başqa?

Tumundan savayı,

Yerini tutacaq yavrundan sonra!...

آندم که تیک-تاک ساعت را می شمرم

که گذشت زمان را حکایت می کند

و غرق شدن خورشید رخشنده در ظلمات شب را نظاره می کنم

وقتی به بفشه نگاه می کنم که دوران غرورآمیزش سپری شده

و سیاهی زلف را می نگرم که چگونه سپید شدند

و درخت بلندی را که زمانی چتر برگهایش سایه بان گله ها بود

و اکنون لخت و خشک، ایستاده مرده است.

و سنبلهای سبز و خرم را می بینم

و ارابه هایی که تابوت وار ساقه های خشک و نحیفشان را می کشند

آندم، به جاودانگی زیبایی ات شک می کنم

دستان فرساینده زمان تو را خواهد کشید، اگر به پا خود نروی

زیبایی و حلاوت در مقابل زمان به زانو می افتد

و گل با همان شتابی می پژمرد که دانه گل می روید.

هیچ سپری جلودار داس زمان نیست،

جز بذر تو،

جز کودکی که روزی جای تو را پر کند...

When I do count the clock that tells the time,
And see the brave day sunk in hideous night;
When I behold the violet past prime,
And sable curls, all silvered o'er with white; 
When lofty trees I see barren of leaves,
Which erst from heat did canopy the herd,
And summer's green all girded up in sheaves,
Borne on the bier with white and bristly beard,
Then of thy beauty do I question make,
That thou among the wastes of time must go,
Since sweets and beauties do themselves forsake
And die as fast as they see others grow;
     And nothing 'gainst Time's scythe can make defence
     Save breed, to brave him when he takes thee hence. 

Şekspir, 7-ci Sonnet

Bax, doğudan qalxarkən qızıl tac başında,

Ürək oxşayan parlar saçlari ilə

Bütün gözlər qıyılı,

Baxışlar şahanəliyinə bayılı,

Və qaşlar qarşısında bükülür səcdəyə.

Kral kimi qalxarkən göyün tənortasına,

Sankı gəncliyin zirvəsi, 

Və hələ də gözlər gözəlliyinin ziyarətçisi.

Ama ömrün yeniş çağında, yorğun-arğın

Laxlayan çarxı sürüklənirkən batıya,

Yerə dönür, bayaq duaya qalxmış başlar

Və unudub-sönür öncə üzünə tikilmiş baxışlar

Sən, günorta yaşında gənc,

Son qoy sonsuzluğa,

Gözlərdən düşmədən,

Və qara torpağa öylə sürüşmədən...

Lo! in the orient when the gracious light
Lifts up his burning head, each under eye
Doth homage to his new-appearing sight,
Serving with looks his sacred majesty; 
And having climbed the steep-up heavenly hill,
Resembling strong youth in his middle age,
Yet mortal looks adore his beauty still,
Attending on his golden pilgrimage:
But when from highmost pitch, with weary car,
Like feeble age, he reeleth from the day,
The eyes, 'fore duteous, now converted are
From his low tract, and look another way:
   So thou, thyself outgoing in thy noon
   Unlooked on diest unless thou get a son.