Thursday, March 20, 2014

şekspir, 30-cu sonnet


Papağım önümdə, için-için düşünürkən,
Göz önündə sərgiləyib anıları,
Üzülürəm arayıb, bulamadığım çox şeyə,
Və köhnə acılara yeni inilti qatmaqla sovrulan ömürə,
Yenidən qərq olur suya, yaşını gizlədən gözlərim,
Ölümun sonsuz qaranlığına dalmış əziz dostlarçün.

Gördüyüm qarşılıqsız sevgilərə sızlaram yenidən,
İllər öncə bitişsə də aldığım yaralar,
Və inlərəm birdə görəməyəcəyim itkilərə,
yenidən darılaram keçmiş inciklərə,
Birər-birər, sayarkən dərdləri,
Yenidən xatırlarkən hər şeyi,
Qayıdıb sızlaram çəkdiklərimə bir zaman,
Göz yaşımla silərəm ürəyimdən izlərini.

Ah gülüm, ama bir an səni xatırlayınca,
Sona enir üzüntülər sankı
Və bədəli ödənilir itkilərin büsbütün.

When to the sessions of sweet silent thought
I summon up remembrance of things past,
I sigh the lack of many a thing I sought,
And with old woes new wail my dear time’s waste.
Then can I drown an eye unused to flow,
For precious friends hid in death’s dateless night,
And weep afresh love’s long since cancelled woe,
And moan th' expense of many a vanished sight.
Then can I grieve at grievances foregone,
And heavily from woe to woe tell o'er
The sad account of fore-bemoanèd moan,
Which I new pay as if not paid before.
  But if the while I think on thee, dear friend,
  All losses are restored, and sorrows end.

Wednesday, March 19, 2014

Şekspir, 130-cu sonnet


İçin-için düşününcə səssiz,
Göz önünə sərgilənmiş anıları,
Üzülürəm arayıb, bulamadığım çox şeyə,
Üzülürəm için-için,
Köhnə acılara yeni inilti qatmaqla keçən ömrə,
Yenidən suya dalır yaşını gizlədən gözlərim,
Qaranlıq torpağa dalmış əzizlərçün.

Gördüyüm qarşılıqsız sevgilərə sızlaram yenidən,
İllər öncə bitsə də aldığım yaralar,
Və inlərəm birdə görəməyəcəyim itkinlərə,
Yenidən daralar içim keçmiş yaralara,
Birər-birər, sayarkən dərdləri,
Yenidən xatırlarkən hər şeyi,
Qayıdıb sızlaram bir zaman çəkdiklərimə,
Göz yaşımla silərəm ürəyimdən iz-tozunu.

Ah gülüm, ama bir an səni düşünücnə,
Sona enir üzüntülər sankı
Qaytarır bütün itkiləri bircə sən.

When to the sessions of sweet silent thought
I summon up remembrance of things past,
I sigh the lack of many a thing I sought,
And with old woes new wail my dear time’s waste.
Then can I drown an eye unused to flow,
For precious friends hid in death’s dateless night,
And weep afresh love’s long since cancelled woe,
And moan th' expense of many a vanished sight.
Then can I grieve at grievances foregone,
And heavily from woe to woe tell o'er
The sad account of fore-bemoanèd moan,
Which I new pay as if not paid before.
But if the while I think on thee, dear friend,  
All losses are restored, and sorrows end.  

Monday, March 17, 2014

Şekspir, sonnet 27 və 28



Çabalardan yorğun-arğın, yatağıma cumunca,
Yolçuluqdan düşən bədən dincəlsin bir az deyə,
O an, 
Xəyallar qanadlanır başımdan uzaqlara,
Fikirlər çabalayır bədənin çabası bitincə,
Və uzun yollara çıxan inanclı züvvar tək,
Baş götürür sənə doğru xəyalım.

Zil qaranlığa qıyılı tam açıq gözlərim
Görəməz kor kimi,
Kipriklərim yorğun,
Qıra batmış kimi hər yer zil qara.

Ama ürək gözümün önünə gəlir üzün, ap-aydın,
Sankı cəvahiratdır asılmış qorxunc qaranlıqdan,
Və gözəllədir gecə zəngisininin qarımış üzün.

Ah, səninçün, özümçündür, bir an da dincəlməz,
Gündüzləri bədənim və gecələri beynim...

Gündüzün basqısı gecələr səngiməyincə,
Canım bu azğınlıqdan necə qurtulsun ki,
Dincliyim qadağa, rahatlığım yasaq.


Gündüz qurtarmaz məni yuxusuz gecələrdən,
Və günlərin yolçuluq yorğunluğunu kəsməz gecələr

Ah bu iki düşmən, əl verib, əl sıxırlar işgəncəmə,
Biri yolçuluqla yorur,
Başqası yenə uzaqlığını anladır sənin.

Parlaq üzündən danışıram gülüm,
Gündüzün qəlbini kövrəldim deyə:
Üzünü qara buludlar tutunca, sevgilim saçar dünyaya,

Və öyürəm qaraşın gecəni, ürəyini almaqçün:
Ulduzların sönüncə,
Sinəndə qızıl kimi parlar xəyalı sevgilimin .

Ama gündüzlər yenədə üzüntümü artmaqda,
Və gecələr bir az da acımı uzaltmaqda...




Weary with toil, I haste me to my bed,
The dear repose for limbs with travel tired;
But then begins a journey in my head
To work my mind, when body's work's expired: 
For then my thoughts--from far where I abide--
Intend a zealous pilgrimage to thee,
And keep my drooping eyelids open wide,
Looking on darkness which the blind do see:
Save that my soul's imaginary sight
Presents thy shadow to my sightless view,
Which, like a jewel hung in ghastly night,
Makes black night beauteous, and her old face new.
   Lo! thus, by day my limbs, by night my mind,
   For thee, and for myself, no quiet find.

How can I then return in happy plight,
That am debarred the benefit of rest?
When day's oppression is not eas'd by night,
But day by night and night by day oppressed,
And each, though enemies to either's reign,
Do in consent shake hands to torture me,
The one by toil, the other to complain
How far I toil, still farther off from thee. 
I tell the day, to please him thou art bright,
And dost him grace when clouds do blot the heaven:
So flatter I the swart-complexion'd night,
When sparkling stars twire not thou gild'st the even.
   But day doth daily draw my sorrows longer,
   And night doth nightly make grief's length seem stronger.

Sunday, March 16, 2014

Şekspir, 26-ci Sonnet


Ah, ürəyimin şahı, mən sənin qulun,
Şahanəliyin yetər kölən olmaqçün ömürlük,
Başqa nədənə gərək yox.
Bu şeir, ağlımı sinəmə döydüyümü deyil,
Önündə baş əydiyimi göstərir şahım.

Kölən olmaq, sözə sığmaz qədər şahanə,
Nə etsə, çılpaq görünür cılız ağlım yenə.
Ama umardım, o tükənməz qürürün dururkən,
Həyatımı yönəldən bəxt ulduzu üzümə saçınca,
Məni sayğına dəyərli göründürüncə,
Və süsləyincə əyni cırıq-pırıq sevgimi,
Öz xəyalınla bəzək verəsən çılpaqlığıma.
O andan sonra, öyünə bilərəm sevgimi söyləməyə,
Ama öncəsi, gözünə görünəməm şahım, sınaq qorxusundan...



Lord of my love, to whom in vassalage
Thy merit hath my duty strongly knit,
To thee I send this written embassage,
To witness duty, not to show my wit.
Duty so great, which wit so poor as mine
May make seem bare, in wanting words to show it,
But that I hope some good conceit of thine
In thy soul’s thought, all naked, will bestow it.
Till whatsoever star that guides my moving
Points on me graciously with fair aspéct
And puts apparel on my tattered loving,
To show me worthy of thy sweet respect.
  Then may I dare to boast how I do love thee;
  Till then, not show my head where thou mayst prove me.

Monday, March 10, 2014

Şekspir, 25-ci sonnet


Burax öyünsünlər bəxt ulduzu parlaqlar,
Gözlər önündə onurları, ödüllərilə,
Məni o ad-sandan daha çox öyündürür,
Səninlə aramızdakı bu gizli sevgi.
Nəyimə gərək kralların sevgisi,
məxmər gülü kimi,
Günəş gözlərinin önündə nazla çiçəklənmək,
Onurlu gülüşü, bir anlıq günəşin saçmasına bağlı
Və ölümü bir kölgəli qaşqabağa bənd.
Nəyimə gərək yaralı bir cəngavər tək,
Min uğurdan sonra,
Bir kərə yenildıyı üçün,
Silinsin adı onurlar kitabından,
Unudulsun qan-tər içindəki günləri.
Ah canım, nə mutlu mənə, sevib-sevildiyimdə,
Nə qaçmaq zorundayam, nə qovulmaq qorxusunda...


Let those who are in favor with their stars
Of public honor and proud titles boast,
Whilst I, whom fortune of such triumph bars,
Unlooked for joy in that I honor most.
Great princes' favorites their fair leaves spread
But as the marigold at the sun’s eye,
And in themselves their pride lies burièd,
For at a frown they in their glory die.
The painful warrior famousèd for worth,
After a thousand victories once foiled,
Is from the book of honor razèd quite,
And all the rest forgot for which he toiled.
  Then happy I that love and am belovèd
  Where I may not remove nor be removèd.

Sunday, March 9, 2014

şekspir, 24-cü sonnet


Gözlərim rəssam,
Qəlbimin lövhəsinə cizdi gözəlliyini
Üzünü görüncə,
Köksümü çərçivə etdim ürəyimdəki rəsminə,

Rəssamın ən böyük hünəridir baxış və baxış açısı.

Rəssam gözlərimin çəkdiyi şəkilə bax,
Gerçək üzünü görmək istərsənsə,
Ölüncə, köksümdən asılmış.

Ama gözlərin,
Gözlərindən ürəyimin içi görünür
Gözlərin ürəyimə pəncərə,
Bax, nələr yaradırmış göz-gözə toxununca!

Gözlərim rəsmini çəkər gözəlliyinin,
Gözlərin ürəyimə pəncərə,
Günəş boylanır,
Gözlərindən ürəyimə baxar səni görməkçün,

Ama gözlərim,
Ama gözlərim nə yazıq,
Sənin ürəyini deyil ki,
Görüntünü görüb rəsmini çəkər....


Mine eye hath played the painter and hath steeled
Thy beauty’s form in table of my heart.
My body is the frame wherein ’tis held,
And pérspective it is best painter’s art.
For through the painter must you see his skill
To find where your true image pictured lies,
Which in my bosom’s shop is hanging still,
That hath his windows glazèd with thine eyes.
Now see what good turns eyes for eyes have done:
Mine eyes have drawn thy shape, and thine for me
Are windows to my breast, wherethrough the sun
Delights to peep, to gaze therein on thee.
  Yet eyes this cunning want to grace their art;
  They draw but what they see, know not the heart.

Şekspir, Sonnet 23



Səhnədən hürkübrolunu unudan,
Piyesi naşıca əzbərləmiş bir aktyor kimi,
Ya da, acıqdan partlarcasına vəhşi bir heyvan,
Başını itirmiş, gücünü artan qəzəbdən,
Öyləsinə özümə güvənsiz,
Sözlərimi unuduram,
Aşiqlərin ayini misalı,
Yar önündə sevgimdən danışmağa gəlincə.

Tükənmək üzrəymiş görünr sevgimin gücü,
Sevgimin gücündən ağırmış daşadığım yük.

Ah, burax baxışlarım söyləsin sözləri,
Və sözlü ürəyimin lal elçiləri -bu şeirlər-
Sevgi etirafında daha natiq.

Gözlərim qarşılıqlı baxış gözlər üzünə toxununca
Dildən daha çox, izahdan daha artıq sevgi bildirən gözlər.
Ah, sevgimi oxumağı öyrən bu sakit şeirlərimdə
Eşq tanrısı kor, ama gözü ilə dinlər hər şeyi...

Eşq tanrıçası Cupidin gözləri kor, ama gözləri ilə eşidə bilir

As an unperfect actor on the stage, 
Who with his fear is put besides his part,
Or some fierce thing replete with too much rage,
Whose strength's abundance weakens his own heart; 
So I, for fear of trust, forget to say 
The perfect ceremony of love's rite, 
And in mine own love's strength seem to decay,
O'ercharg'd with burden of mine own love's might. 
O let my books be then the eloquence 
And dumb presagers of my speaking breast, 
Who plead for love and look for recompense 
More than that tongue that more hath more express'd.
   O, learn to read what silent love hath writ: 
   To hear with eyes belongs to love's fine wit. 





Saturday, March 1, 2014

Şekspir, sonnet 22



Sən və gənclik eyni yaşda dururkən,
Qoyamaz boynuma qocaldığımı güzgülər
Ama zaman axını alnına çuxur salınca,
Qalan günlərim ölümə bədəl olsun.

Gözəlliyini paltar geyindirdim ürəyimə,
Köksündə çırpınır bilirsən,
Habelə mənim də içimdə vurur-
O candan vurulduğum ürəyin.

Biz, yaşda necə seçilə bilərik ki?

Ah gülüm, sayıq ol özündən mənimçün bir az,
Qorudum özümü, içimdə ürəyin var- deyə,
Yəni, o qədər əzizcəsinə,
Ayıq ana körpəyə sayıq olduğu qədər yəni.

Umma ürəyin dursun, ölürsə ürəyim əgər,
Xatırla ürəyimizi əbədi dəyişdik bir gün...


My glass shall not persuade me I am old,
So long as youth and thou are of one date;
But when in thee time's furrows I behold,
Then look I death my days should expiate. 
For all that beauty that doth cover thee,
Is but the seemly raiment of my heart,
Which in thy breast doth live, as thine in me:
How can I then be elder than thou art?
O! therefore, love, be of thyself so wary
As I, not for myself, but for thee will;
Bearing thy heart, which I will keep so chary
As tender nurse her babe from faring ill.
   Presume not on thy heart when mine is slain,
   Thou gav'st me thine not to give back again.